بخش اول

🔸 نبردی که در آن قرار گرفتیم نبرد صرفا نیروهای مسلح نیست بلکه نبرد ملت است با پیشرانی و فرماندهی نیرو های مسلح.
باید مراقبت کنیم از این مفهوم که نبرد و دفاع ما مردمی نباشد و فقط منحصر در نیروهای مسلح عزیزمان بشود که اگر اینطور بشود، حتما در ادامه راه به مشکل برمی‌خوریم.
قرآن کریم در موضوع جنگ و قتال از همه نظر نقش مردم را جلوه می‌دهد. و اساسا سنت خداوند این است که مردم باید به وسیله مردم دفع بشوند. : وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ” .
و آنگاه که در سوره نساء خطاب به مردم می‌شود که
“يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَكُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمِيعاً”، در ادامه همین آیات خطاب به رسول الله مطرح میشود که تو فقط تکلیف خودت بر گردنت هست اما مردم را برای قتال، تحریض و تشویق کن: ” فَقاتِلْ في‏ سَبيلِ اللَّهِ لا تُكَلَّفُ إِلاَّ نَفْسَكَ وَ حَرِّضِ الْمُؤْمِنينَ ..”
همین تعبیر در سوره انفال نیز آمده است :
《يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ حَرِّضِ ٱلْمُؤْمِنِينَ عَلَى ٱلْقِتَالِۚ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَٰبِرُونَ يَغْلِبُواْ مِاْئَتَيْنِۚ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّاْئَة يَغْلِبُوٓاْ أَلْفا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمࣱ لَّا يَفْقَهُونَ
؛ اى پيامبر! مؤمنان را به جنگ برانگيز كه اگر از شما بيست نفر صابر باشند بر دويست نفر چيره مى شوند، و اگر از شما صد نفر [صابر] باشند بر هزار نفر از كافران چيره مى‌شوند…》

لذا حضور مردم در میدان شرط لازمه‌ی پیروزی است، همانطور که در سوره حشر در توصیف جنگ با یهودی‌ها این چنین آمده است:
هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ مِنْ دِيَارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ مَا ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا وَظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ ﴿حشر،۲﴾.
روشی که خداوند در مقابله با صهیونیست ها در این آیه شرح می‌دهد آن است که همین که مومنین در میدان باشند، خداوند ترسی را در قلب‌های آنها می‌اندازد که سپرهایشان دیگر کارایی نخواهد داشت و خانه‌هایشان را به دست‌های خودشان خراب می‌کنند. اما چیزی که در اینجا حائز اهمیت است، دست مومنان و مقاومت مردمی است.” َأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ”

🔸البته توجه داشته باشیم که در مقام تطبیق با شرایط کنونی، حضور مردم در جنگ‌های امروزی، فقط به معنای حضور به شکل پیاده نظام نیست بلکه عرصه‌های گوناگونی را شامل می‌شود. به این معنا که اگر در حملات نظامی به صورت مستقیم نمی‌توانند حضور داشته باشند، در عرصه‌های دیگر مانند دفاعی، امنیتی، خدمات به یکدیگر، جنگ روانی و شناختی و رسانه‌ای در جهان و … می‌توانند نقشی جدی و حتی مهمتر از نیروهای مسلح ایفا نمایند.
البته برخی از اینها نیاز به آموزش های اولیه و تشکیلات دارد. اما لازمه‌ی آن هم حضور در میدان و خالی نکردن عرصه است تا خود به خود هر کسی به تدریج نقشش را پیدا کند.

ادامه دارد…

✍ علیرضا شاکری

مطالعه بیشتر