دکتر محمدصادق صادقی؛ دستیار استاندار کردستان در امر مردمی‌سازی دولت
نامگذاری سال‌ها در کشور عزیز ایران اسلامی در واقع برای اولین بار توسط رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی) از سال 1378 اتفاق افتاد و به رسم هر ساله با پایان سال، معظم‌له بر اساس مسئله اهمیت‌دار کشور، دراولین پیام نوروزی سال جدید را نامگذاری می‌فرمایند و گاهاً این نام‌ها مربوط و محصور به همان سال نیست و ادامه دارد.
با اندک تاملی در سیر عناوین سال‌ها متوجه می‌شویم از سال 1387 تاکنون(13سال) رویکرد این نامگذاری‌ها اقتصادی است و چون مسئله مرتفع نگردیده، هرساله وجهی از وجوه اقتصاد را برای نام سال برمی‌گزینند تا بلکه مردم و مسئولین ضمن توجه به مسئله، همت خود را برای حل آن بکار گیرند و به طریق اولی و تخصصی از سال 1398 کلیدواژه “تولید” در این نامگذاری‌ها محسوس است.
نکته قابل توجه اینکه این نامگذاری جنبه تبلیغی و تشریفاتی نداشته که محصور به تولید محتوا و تبلیغات محیطی گردد بلکه غرض غایی آن توجه و اهمیت بخشی مفهومی آن است که در واقع کلید مسئله با این نامگذاری معرفی می‌شود و باید ضمن دقت نمودن از عدم انحراف، در راستای تحقق آن کوشید.
اگر چه نامگذاری‌ها و اوامر رهبر انقلاب عام و برای آحاد جامعه (اعم از مردم و مسئولین) مطاع است اما میتوان گفت از سال 1390 ادبیات ایشان قدری شفاف و صریح به سوی مردم چرخید و خطاب ایشان مردم قرار گرفت تا شاید توجه بیشتری معطوف به تاثیر نقش و قدرت مردم گردد.
مردم در گفتمان انقلاب اسلامی نقشی اساسی و بی‌بدیل دارند و شروع نهضت بیداری اسلامی ، مقاومت اسلامی و پیروزی انقلاب هم با نقشآفرینی آحادی مردم صورت گرفت و بنیانگذار انقلاب، امام راحل(ره) نقش مردم را به درستی تبیین فرمودند و ریشه دموکراسی غربی را که مدعی دروغین حکومت مردم بر مردم است را، از بیخ و بُن زدند چرا که این سبک حکومتداری غرب را فقط شعار و ظاهر عوام فریب دانستند و در بیان نقش مردم در حکومت اسلامی بارها فرمودند: «مملکت باید به دست خود مردم، با دست خود اشخاص اداره بشود» (صحیفه امام، جلد10،ص109) لذا درباره نقش و دخالت مسئولانه مردم فرمودند: «امروز مسئولیت به عهده ملت است» (همان، جلد12،ص181) مبانی فکری امام راحل که در بیانات ایشان متبلور است و کاملاً منطبق بر اسلام می باشد حاکی از نقشآفرینی و مسئولیت مردم در تمام امور است اعم از فرهنگی و اجتماعی تا اقتصادی و سیاسی و … که در طلیعه انقلاب اسلامی ایران مصادیق و شاهد مثال‌هایی از حضور مردم در این عرصه‌ها به نمایش گذاشته شد که هیچ نمونه و سابقه قبلی در هیچ جای دنیا نداشت؛ نقش مردم در دفاع مقدس در عرصه نظامی و دفاع ، نقش مردم در بسیج سازندگی در عرصه عمران و آبادانی ، نقش مردم در نهضت سوادآموزی در عرصه تعلیم و تربیت، نقش مردم در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و حساب 100 امام در راستای ساخت مسکن محرومین و … که نمونه‌های سنوات اخیر آن هم در نقشآفرینی مردم در سیل، زلزله، کرونا، کمک‌های مومنانه و …متجلی است.
مبانی اسلام و انقلاب و تجربیات میدانی موفق برگرفته از آن ، نقش مردم را به خوبی در توفیق حکومت و حل مسائل کشور روشن می‌نماید و به همین جهت روی کلام رهبری متوجه آحاد می‌شود تا اینکه مسئولین ساز و کار حضور مردم را در این عرصه‌ها طراحی و محیا نمایند ومردم هم با حضور موثر و نقشآفرینی در مقام افاده میدان‌داری نمایند.
گرچه در گذشته برداشت‌های ناصوابی از این مفاهیم صورت گرفته و نقش مردم را محصور و مختص به جریان یا عده‌ی خاصی دیده‌اند که آورده‌ای نداشته و همین تجربیات تلخ، امروزه به یکی از موانع مردمی‌سازی مبدل گشته است ، اما باید دقت نمود که اگر برخی نقش مردم را در خصوصی‌سازی پنداشتند و آن را دراختصاص و انتقال منابع و ظرفیتها به افراد و یا جریانات خاص تعبیر نمودند و انجام دادند که اتفاقاً حاصلی جز فاصله گرفتن مردم و خسارت به دولت در پی نداشت، باید گفت که تعبیر خصوصی‌سازی؛ گسیل و بکارگیری ظرفیتها و منابع بخش خصوصی در اقتصاد است نه اعطای منابع اقتصادی به افراد خاص.
از دیگر شبهاتی که مطرح می‌شود اینکه برخی واگذاری امور اقتصادی به مردم را تضعیف دولت تعبیر می‌کنند و مستمسک تاریخی آنها، اقدامات ناصرالدین شاه قاجار در تقویت بخش خصوصی اقتصاد است که منجر به تقابل بازار با حکومت وقت و ظهور انقلاب مشروطه شد که در پاسخ به این شبهه هم میتوان به مطلب یادشده در سطر فوق اشاره نمود که اتفاقات رخ داده در حکومت ناصرالدین شاه قاجر دقیقاً منطبق با تعبیر ناصواب اختصاصی‌سازی اقتصاد بوده نه مردمی سازی اقتصاد …
چرا که در همین اقدام ، منابع و ظرفیت‌های اقتصادی کشور در اختیار جریان و عده‌ای خاص قرار گرفت که بعنوان مستمسکی برای تقابل با حکومت وقت از آن بهرهبرداری شد و آحاد مردم از آن بینصیب ماندند.
موضوعی که در عمر 45 ساله انقلاب اسلامی هم میتوان گفت در سیاستگذاری برخی دولت‌ها نمود داشته که با خصوصی‌سازی البته به تعبیر اختصاصی‌سازی، بخش‌های اقتصادی دولتی به افراد و جریاناتی واگذار شده که صرف نظر از اضرار به دولت و مردم، سهم عمده نوسانات بازار، تورم و … محصول همان سیاست بوده که این افراد و جریانات اقتصادی، هرکجا دولت را همراه خود نبینند با اعمال التهاب بر بازار و مردم، نارضایتی عمومی ایجاد می‌نمایند تا بر دولت فشار بیاورند.
در اقتصاد مردمی که منطبق بر اقتصاد اسلامی است، صرف نظر از احکام اسلامی که بر اقتصاد مترتب است، آحاد مردم در آن صاحب دو نقش هستند؛ افاده و استفاده، یعنی مردم هم در بهبود وضعیت اقتصاد با کارآفرینی، تولید، اشتغال و … نقش دارند و هم از محصول و سود این اقتصاد اسلامی مردمی بهرهمند می‌گردند.
در واقع اقتصاد اسلامی، مردمی‌سازی اقتصاد، اقتصادمقاومتی و سایر تعابیری که نقش مردم در اقتصاد را بیان می‌دارند همگی بر مدار آحاد مردم می‌چرخند، یعنی نه فقط گروه یا جریان خاصی، نه فقط جمع نخبگانی اقتصادی، که آحاد مردم باید در اقتصاد نقش داشته باشند تا توفیق حاصل شود.
و امسال برابر تدبیر رهبرانقلاب، سال “جهش تولید با مشارکت مردم” نامگذاری گردید تا دیگر بار نگاه‌ها معطوف به نقش مردم شود. نگاهی که دولت سیزدهم از بدو شروع به کار با استیذان از رهبر معظم انقلاب و در راستای تحقق اهداف انقلاب اسلامی، در رأس امور قرار داد و گفتمان مردمی‌سازی را ترویج داد تا با احیای نقش مردم، تصدیگری دولت را به حداقل ممکن برساند و برای تحقق دولت اسلامی که در واقع دولتی است که مردم متکفل امور هستند گامی اساسی بردارد.
از این رو لازم و ضروری است هر کس با هر توان و ظرفیتی که دارد برای تحقق این امر بسیج شود. لذا باتوجه به اینکه اقتصاد از مسائل اولویت دار کشور است و یک ابر مسئله چند بعدی است و اگر بصورت صحیح مدیریت شود در سایه حل مسئله اقتصاد، سامان یافتن سایر مسائل هم (ازدواج، کاهش آسیب‌های اجتماعی، مسکن و… ) سهل و آسان خواهد شد، پس می‌بایست وجوه اقتصاد را در نظر گرفت تا بتوان علاج کار نمود. و در واقع تولید یکی از شقوق اصلی اقتصاد است که بدرستی مورد توجه دیدبان انقلاب قرار گرفته و معظم‌له با اشاره به مشارکت مردم در جهش تولید مسیر را برای جامعه (مردم و مسئولین) روشن و هموار نمودند.
لیکن باید مردم عزیز ایران همگی در میدان عمل، دست در دست هم برای این مهم تلاش کنیم و با تشریک مساعی و هم‌افزایی و روحیه جهادی و انقلابی با جهش تولید در اقتصاد تحولی عظیم خلق کنیم.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.